Wie vaart me over, wie vaart me over

We woonden in Arnhem op de Klingelbeek, op die steile bult. Er zit ook nog een stuk geschutskoepel in de grond. Daar staan nu die woonwagens.

We lagen met zijn allen aan de oever van de Rijn, er waren zeven kinderen

Wij sliepen toen in een school, mijn vader en moeder lagen apart. Misschien wel een kantoortje of zo. Die laatste nacht zei mijn vader; we blijven bij de kinderen slapen. Toen is dat kamertje, waar mijn ouders eerst lagen, helemaal beschoten, dat moet dan ook een geluk geweest zijn. Zij hebben bij ons gelegen die nacht. Toen zei papa: ik ga naar de Rijn en ik vraag of ze me naar de andere kant willen brengen. En hij heeft niks anders geroepen als : “Wie vaart me over, Wie vaart me over”.
We lagen met zijn allen aan de oever van de Rijn, er waren zeven kinderen, mijn oudste broer was in dienst. Kees, de vriend van mijn oudste zus lag naast mij en daarnaast lag Jeanie. Wij wilden opstaan; mijn twee zussen; Henny, Corrie en ik, want we gingen ons overgeven, dan hielden ze op met schieten. Mijn vader riep: “Blijf liggen”. Kees staat op en valt zo achterover, doodgeschoten. Dit beeld vergeet ik nooit, om ons te helpen, ging Kees eraan. We weten nog niet of het Duitsers waren of Engelsen. In de oorlog lagen de Duitsers en Engelsen soms tien meter van elkaar af, als je al die loopgraven gezien had. Ik zie het zo voor me en ik was toen acht jaar.
Mijn vader kreeg contact en we werden met een roeiboot overgevaren.
We kwamen in Eindhoven en daar is mijn moeder bevallen. Dat is mijn jongste broertje, die is in februari geboren. Ze had teveel gegeten, er werd niet gesproken over zwangerschap.
Toen zeiden die oudere mensen, in wiens huis we ondergebracht waren, wij gaan wel naar onze dochter, aan de overkant van de weg. Wij mochten toen met zijn achten in hun huis, dus we hebben het op dat moment heel goed gehad.
Dan was U ook eerder bevrijd? Ja, Eindhoven is eerder bevrijd. Verder weet ik het niet, mijn korte geheugen is niet goed. Dat vind ik verschrikkelijk.
Praat U samen over de oorlog?
Daar hebben we een punt achter gezet, zoveel dingen die je angstig maken. Stel dat het weer gebeurd, dan redden we het misschien niet. Nee, eigenlijk wil ik er nooit over praten, vandaar dat ik tijdens het interview weg ben geweest.

Na de oorlog was het toen moeilijk?

Eten van de gaarkeuken, totdat papa de tuin in orde had. We hadden aardappels, groente, ook kippen, konijnen en varkens. Er werd door een slager bij ons thuis geslacht. En dan kwam er weer zo’n kleine big en dan dacht ik: ach, groei maar niet. Ze gingen naar de veemarkt en met het dier aan een touw gebonden kwamen ze terug. De konijnen hadden jongen gehad en dan was je de grote weer kwijt. Ik heb later haast nooit geen vlees meer gegeten, alleen hele kleine stukjes. Ik maakte gewoon het varkenshok schoon en dan stond hij ineens achter mij; knor, knor. Hij was net toch nog buiten?
We genieten van wat we hebben, meer dan de jeugd.
Denk U dat, dat veranderd is door de oorlog?
Ja zeker, ik zal nooit iets weggooien. Nee, dan kook ik liever een aardappel minder. Ik vind het verschrikkelijk als mensen brood weggooien, dan rooster ik het gewoon.
En de saamhorigheid onder de mensen was dat anders in de oorlog?
Je deed alles voor elkaar, in de buurt.
Ging U bloemen leggen op het Airborne kerkhof?
Wij waren de eerste, daar is nog een foto van, ik sta erop met een grote strik in het haar.
Is die er nog?
Ja,misschien wel, moet ik opzoeken. Het waren kruisjes toen? Ja.