Met Appie op de stang

Dick Langenbach woonde op zijn zestiende met zijn ouders en twee jongere broers in de Sophiastraat in de Arnhemse wijk Lombok. Na 17 september 1944 bleek hun huis aan de frontlinie te staan. Via de Oranjebrug wisten ze via de Geitenkamp naar Hoenderloo te komen, waar ze tot de bevrijding onderdak vonden.
Dick herinnert zich dat er op de dagen voor de landingen al veel vliegverkeer was en dat er uit de lucht werd geschoten. Vlakbij huis, op de Oranjebrug, was op 17 september 1944 in de verte goed te zien hoe de Para’s naar beneden kwamen. De vliegtuigen vlogen laag en met veel geraas over de stad voordat ze teruggingen naar Engeland. Die avond kwamen Engelse soldaten over de Utrechtseweg aanlopen en reden Engelse Jeeps de wijk in, om snoep en sigaretten uit te delen.

Er reden Engelse Jeeps de wijk in, om snoep en sigaretten uit te delen.

De bewoners waren euforisch en dachten dat ze bevrijd waren. De volgende dag begonnen de Duitsers vanaf de overkant van het spoorwegemplacement de Engelsen te beschieten. De familie Langenbach kreeg een aantal soldaten in huis, die door de open ramen het Duitse vuur beantwoordden. Nadat ze het verzoek hadden gekregen te vertrekken, werd achter hun rug het huis in brand geschoten. Vader Langenbach probeerde tevergeefs de brand te blussen en liep een zware brandwond aan zijn hand op.
Via een paar andere adressen kwam het gezin terecht bij de gebroeders Blom in de Oranjestraat, die ruimte boden aan zeker honderd vluchtelingen. Een aantal van hen kwam om, toen ze met paard en wagen de Oranjebrug overstaken en beschoten werden door Engelse vliegtuigen. Een paar dagen later werd Dicky met de fiets en zijn jongere broer Appie op de stang, de brug over gestuurd naar familie. Van die tocht zijn hem het meest de lijken van Duitse soldaten langs de weg bijgebleven. Uiteindelijk vertrok het gezin samen met tien andere familieleden van de Geitenkamp richting Apeldoorn. In de grote stroom vluchtelingen raakte een tante haar hondje kwijt. Na veel geroep en gefluit werd hij heelhuids teruggevonden. Het eindstation van hun evacuatie was Hoenderloo. Daar werd Dick aan het einde van de oorlog gerekruteerd voor de Binnenlandse Strijdkrachten (BS).
Na de bevrijding heeft hij nog een tijdje collaborateurs en NSB-ers bewaakt die opgesloten waren in het toenmalige jongensinternaat ‘Hoenderloo’. Ondanks de schoolachterstand die hij had opgelopen, schopte hij het later tot technisch hoofdambtenaar bij de Gemeente Arnhem.